Thị trường cổ phiếu quốc tế là gì? (CPQT)
Thị trường cổ phiếu quốc tế là nơi diễn ra việc huy động động vốn quốc tế bằng cách phát hành cổ phiếu. Và việc chuyển giao quyền sở hữu cổ phiếu giữa các nhà đầu tư quốc tế. Đây là một bộ phận của thị trường tài chính quốc tế. Có vai trò quan trọng trong việc luân chuyển vốn xuyên biên từ nơi thừa sang nơi thiếu. Đồng thời tạo điều kiện cho các nhà đầu tư quốc tế đa dạng hóa danh mục.
Một thị trường cổ phiếu được đánh giá tốt là một thị trường luôn có thông tin đầy đủ và dễ tiếp cận, thanh khoản, có chi phí giao dịch thấp. Và hiệu quả về mặt thông tin. Nhìn chung thị trường CPQT có mức độ thanh khoản cao.
Đặc điểm:
– Thị trường CPQT có tính thanh khoản cao.
– Ngày càng có nhiều cổ phiếu được đăng kí trên nhiều Sở giao dịch.
– Thị trường quốc gia càng ít tập trung vào một số loại cổ phiếu thì càng có nhiều cơ hội cho các nhà đầu tư quốc tế để đa dạng hóa danh mục đầu tư quốc tế của mình
Tính thanh khoản của thị trường cổ phiếu quốc tế
Thanh khoản là khả năng chuyển đổi thành tiền mặt của một tài sản không phải tiền. Đồng thời không làm ảnh hưởng tới giá thị trường của nó.
Thị trường thanh khoản là thị trường cho phép các tài sản được mua bán dễ dàng mà không ảnh hưởng đến giá cả của tài sản.
Quy mô thị trường
Là một trong những chỉ số dùng để đánh giá. so sánh độ lớn thị trường cổ phiếu các nước là giá trị vốn hóa của thị trường (market capitalization). Giá trị vốn hóa của thị trường là tiêu chí đơn giản nhất để son sánh các thị trường cổ phiếu với nhau.
Tính đến cuối năm 2013, Mỹ vẫn là thị trường cổ phiếu lớn nhất thế giới với giá trị vốn hóa đạt hơn 24 nghìn tỉ USD. Nhật Bản đứng vị trí thứ hai với hơn 4500 tỉ USD, Anh xếp hạng thứ ba với hơn 4400 tỉ USD. Nếu xét theo sở giao dịch thì Sở giao dịch chứng khoán New York (New York Stock Exchange hay NYSE) và NASDAQ (National Association of Securities Dealers Automatic Quotations) của Mỹ giữ vai trò thống trị trên thị trường CPQT. Theo sau là Sở giao dịch chứng khoán Tokyo (Tokyo Stock Exchange hay TSE) của Nhật và Sở giao dịch chứng khoán Luân Đôn (London Stock Exchangehay LSE) của Anh.
Tuy nhiên, giá trị vốn hóa chưa vẽ được bức tranh tổng quát về thị trường CPQT. Về bản chất, chỉ số này phản ánh mức độ đóng góp của thị trường cổ phiếu đối với nền kinh tế quốc gia. Tùy thuộc vào đặc điểm và cấu trúc của hệ thống tài chính từng nước mà chỉ số này có giá trị khác nhau. Do vậy, chỉ số này cũng chưa phản ánh chính xác và toàn diện về tính thanh khoản cũng như trình độ phát triển của thị trường cổ phiếu.
Khối lượng giao dịch
Một vài chỉ số khác để đo lường thanh khoản thị trường là khối lượng giao dịch. Giá trị cổ phiếu được mua bán, chỉ số vòng quay cổ phiếu, số ngày có phát sinh giao dịch. Cụ thể:
Khối lượng giao dịch:
Đơn thuần là tổng số lượng cổ phiếu được mua và bán trong một khoản thời gian nhất định. Khối lượng giao dịch có thể biến động khá lớn giữa các ngày, các tháng, các năm.
Giá trị giao dịch:
Các sở giao dịch chứng khoán lớn thường là những nơi có doanh số giao dịch lớn. Và tính thanh khoản của các thị trường này tương đối đồng nhất.
Chỉ số vòng quay cổ phiếu:
Chỉ số vòng quay càng cao thể hiện thị trường càng thanh khoản hay giao dịch được thực hiện dễ dàng. Tuy nhiên nó có thể phản ánh không hoàn toàn tình trạng thanh khoản của thị trường.
Số ngày có phát sinh giao dịch:
Khắc phục được nhược điểm của chỉ số vòng quay cổ phiếu
Biên độ giá mua giá bán
Biên độ giá mua – giá bán (bid-ask spread) là chênh lệch giữa giá mua vào và giá bán ra cổ phiếu trên thị trường. Những cổ phiếu này được giao dịch thường xuyên, liên tục thì chênh lệch giá mua – giá bán thường thấp hơn những cổ phiếu có tần suất giao dịch thấp
Cấu trúc thị trường cổ phiếu quốc tế
Thị trường sơ cấp (Primary market)
Các doanh nghiệp phát hành cổ phiếu trên thị trường sơ cấp nhằm mục đích huy động vốn. Việc phát hành này có thể là lần đầu hoặc không phải lần đầu của doanh nghiệp.
Trong trường hợp nhà đầu tư mà doanh nghiệp hướng đến không giới hạn. Thì việc phát hành này được gọi là phát hành cổ phiếu ra công chúng (Public offering).
Còn nếu doanh nghiệp chỉ tập chung vào một số nhà đầu tư giới hạn thì được gọi là phát hành cổ phiếu riêng lẻ (Private placement).
Xu hướng hội nhập thị trường tài chính quốc tế ngày càng cao. Việc giao thương giữa các quốc gia ngày càng dễ dàng hơn. Các hàng rào thuế quan dần được xóa bỏ đối với một số quốc gia thì các doanh nghiệp sẽ tính đến việc phát hành cổ phiếu. Và niêm yết trên thị trường nước ngoài. Bởi việc phát hành cổ phiếu trên thị trường nước ngoài sẽ có thể mang lại nhiều lợi ích cho doanh nghiệp. Tiếp cận được với thị trường quốc tế, tăng tính thanh khoản cao cho cổ phiếu. Để phát hành cổ phiếu ở thị trường nước ngoài thì cần phải có sự hỗ trợ của Ngân hàng đầu tư
Thị trường thứ cấp
Chức năng thị trường thứ cấp
Thị trường thứ cấp trên thế giới thực hiện hai chức năng chính đó là cung cấp thanh khoản và định giá cổ phiếu. Thị trường thứ cấp sẽ cho phép các nhà đầu tư bán số cổ phiếu họ đang sở hữu khi họ không còn muốn nắm giữ số cổ phiếu. Hoặc mua vào số cổ phiếu của một doanh nghiệp khác khi họ thấy có tiềm năng. Việc thị trường thứ cấp thanh khoản kém thì việc phát hành cổ phiếu trên thị trường sơ cấp của các doanh nghiệp sẽ khó khăn. Do các cổ phiếu này kém hấp dẫn với các nhà đầu tư.
Phân loại thị trường thứ cấp
- Theo mức độ liên tục của giao dịch, thị trường thứ cấp có thể được phân thành thị trường giao dịch định kỳ và thị trường giao dịch liên tục.
– Trên thị trường giao dịch định kỳ thì việc mua bán cổ phiếu chỉ xảy ra vào một số thời điểm nhất định.
– Trên thị trường giao dịch liên tục, các lệnh mua, lệnh bán được thực hiện nay sau khi có giao dịch đối ứng. Do đó sẽ giảm được chi phí chờ đợi so với giao dịch định kỳ
- Theo mức độ phụ thuộc vào nhà tạo thị trường, thị trường thứ cấp có thể cấu trúc thành:
– Thị trường các nhà buôn chứng khoán: Các nhà tạo thị trường yết giá mua và bán các cổ phiếu nhất định. Và sẵn sàng thường xuyên mua bán những cổ phiếu đó bằng tài khoản của chính họ
– Thị trường đấu giá: Nhà đầu tư gửi lệnh bán cho nhà môi giới của mình. Từ đó, các nhà môi giới sẽ gửi lệnh lên sàn giao dịch và các lệnh này được so khớp với nhau.
Theo hình thức tổ chức của thị trường, thị trường thứ cấp được phân thành:
Thị trường tập trung (Exchange Market)
+ Chỉ có những cổ phiếu đáp ứng được những tiêu chuẩn nhất định mới được niêm yết và giao dịch.
+ Sở giao dịch chứng khoán tập trung các lệnh mua bán và công khai giá cho tất cả thành viên thị trường.
+ Bên cạnh việc thiết lập các quy tắc giám sát giao dịch và lưu chuyển thông tin về giao dịch. Họ được kết nối với các phương tiện thanh toán bù trư để thực hiện công việc hậu giao dịch.
Thị trường phi tập trung (over the counter hay OTC market ):
+ Thị trường OTC không có một “nơi” giao dịch cụ thể. Thị trường này được tổ chức dưới hình thức một mạng lưới quan hệ giữa các nhà kinh doanh. Và ít chính quy hơn so với hình thức sở giao dịch.
Xu hướng phát triển của thị trường cổ phiếu quốc tế
Khi sự bùng nổ về công nghệ thông tin trên toàn thế giới thì việc bắt gặp một sở giao dịch theo truyền thống gần như là không còn nữa. Thay vào đó là hệ thống giao dịch điện tử. Hệ thống giao dịch điện tử đã có mặt hầu hết trên các quốc gia trên thế giới.
Bắt đầu từ việc thành lập một hệ thống thị trường multiple chứng khoán quốc gia năm 1975. Từ đó, “các hệ thống thông tin điện tử” đã phát triển nhanh chóng. Ngày nay, sự sáp nhập và liên kết giữa các thị trường cũng diễn ra một các mạnh mẽ. Khởi nguồn từ việc hợp nhất giữa OM và Sở giao dịch chứng khoán Stockholm vào năm 1998.
Ở Việt Nam, trong năm 2015 Bộ Tài chính đã trình Thủ tướng Chính phủ đề án sáp nhập 2 Sở giao dịch HOSE và HNX. Dự kiến sở giao dịch sau khi đã sáp nhập sẽ được đặt tại TPHCM.
=> Truy cập Fanpage của nhóm để cập nhật thêm các bài viết hay các bạn nhé!
Tam Thach
